วิธีทําให้ผิวขาว 9

มะหาดช่วยให้ผิวขาว

มะหาดช่วยให้ผิวขาว
ชี้แจงกระแสใช้ มะหาด เป็นสารช่วยให้ ผิวขาว
กระแสของผลิตภัณฑ์ที่อวดอ้างว่ามีสารสกัด “มะหาด” เป็นส่วนผสมช่วยให้ผิวขาว มาแรงมากในขณะนี้ เว็บไซต์หลายแห่งโฆษณาขายสินค้ากันอย่างโจ่งครึ่ม ทั้งครีม โลชั่น เซรั่ม หัวเชื้อมะหาด บางแห่งได้นำข่าวที่นักวิจัย 2 ท่านจากคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เคยให้สัมภาษณ์เอาไว้เมื่อหลายปีก่อนมาแปะบนหน้าเว็บไซต์เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือ หนึ่งในนั้นมีชื่อ รองศาสตราจารย์ เภสัชกร ดร.ภาคภูมิ เต็งอำนวย ภาควิชาวิทยาการเภสัชกรรมและเภสัชอุตสาหกรรมคณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย อยู่ด้วย มาฟังคำชี้แจงจากปากของท่านในเรื่องนี้กันเลยดีกว่า

รองศาสตราจารย์ เภสัชกร ดร.ภาคภูมิ กล่าวว่า ประเทศไทยเป็นเมืองร้อน มีแดดตลอดทั้งปี ธรรมชาติของคนไทยส่วนใหญ่จึงมีสีผิวที่สอดคล้องกับภูมิอากาศและสิ่งแวดล้อมคือสีผิวจะออกน้ำตาลอ่อนจนถึงเข้ม อย่างไรก็ดี กระแสความนิยมสีผิวที่ขาวในหมู่คนไทยมีมานานกว่าสิบปีแล้ว มีผลิตภัณฑ์ช่วยให้สีผิวอ่อนจางลงออกสู่ท้องตลาดมากมาย ยังไม่นับรวมผลิตภัณฑ์ประเภทป้องกันแสงแดด หรือ ซันสครีนที่มีมาก่อนหน้า ยิ่งปัจจุบันกระแสความชื่นชอบดาราโดยเฉพาะจากประเทศเกาหลี ซึ่งมีภาพลักษณ์คือมีผิวพรรณที่ขาวสะอาดผ่องใส ก็ยิ่งทำให้คนไทยนิยมและปรารถนาจะมีผิวพรรณขาวผุดผ่องเช่นนั้นบ้าง ทำให้มีการนำสารใหม่ ๆ มาใช้กันมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นวิตามินซี กลูตาไธโอน หรือแม้กระทั่งการนำสมุนไพรไทยมาใช้เป็นเครื่องสำอาง

กรณีกลูตาไธโอน ก็เคยเป็นข่าวครึกโครมมาแล้วซึ่งอันตรายเกิดจากการใช้สารนี้ฉีดเข้าสู่ร่างกายเพื่อเร่งสีผิวให้อ่อนจางลงโดยไม่มีผลการวิจัยทางการแพทย์ยืนยันถึงประสิทธิภาพและความปลอดภัย ทำให้เกิดความเสี่ยงจากผลข้างเคียงอื่น ๆ เช่น ภูมิต้านทานแสงแดดของผิวหนังและนัยน์ตาลดลงเป็นต้น หรือการฉีดวิตามินซี ซึ่งมักมีการฉีดร่วมกับกลูตาไธโอนโดยมีการอ้างว่าจะเสริมฤทธิ์ให้ผิวขาวได้ดีขึ้น กระแสการใช้ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ ทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เช่น สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) แพทยสภา และสถาบันโรคผิวหนัง ต้องออกมาประกาศเตือนและกำหนดมาตรการควบคุม ทำให้ประชาชนเกิดความตื่นตัวและระมัดระวังมากขึ้น

ในฐานะผู้วิจัยเรื่องประโยชน์ทางเครื่องสำอางของแก่นมะหาด คิดว่ากรณีข้างต้นอาจมีส่วนทำให้ผู้ที่อยากมีผิวขาวใส หันมาสนใจผลิตภัณฑ์เครื่องสำอางทางเลือกอื่น ๆ ทดแทนมากยิ่งขึ้น โดยเฉพาะความนิยมใช้สมุนไพรไทยเป็นเครื่องสำอาง ซึ่งจริง ๆ แล้วเป็นเรื่องที่ดี เพราะช่วยประหยัดเงินตราให้ประเทศ สารสมุนไพรไทยเหล่านี้เป็นวัตถุดิบที่หาได้ง่ายและมีราคาถูกกว่าสารนำสั่งจากต่างประเทศมาก วิธีใช้ก็เป็นการทาผิว ไม่ใช่เป็นการฉีดโดยตรง ความเสี่ยงจึงน้อยกว่า

กรณีของแก่นมะหาดที่กำลังเกิดกระแสการซื้อขายโลชั่นผสมสารสกัด หรือหัวเชื้อแก่นมะหาดกันอย่างดาษดื่นโดยเฉพาะโฆษณาขายทางอินเทอร์เน็ตนั้น ผมเองก็เพิ่งทราบเรื่องไม่นาน เพราะงานวิจัยเรื่องมะหาดเป็นผลงานเดิมที่เคยรายงานไว้เมื่อหลายปีที่แล้ว และได้หยุดการวิจัยเรื่องนี้ไปเพราะมีภาระหน้าที่อื่น ๆ แต่ระยะหลัง ๆ นี้คนสอบถามกันมามากขึ้น รวมถึงมีคนมาเล่าให้ฟัง จึงได้ไปสำรวจจากทางอินเทอร์เน็ต จึงค่อนข้างตกใจเพราะมีขายกันเต็มไปหมดและดูเหมือนจะเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ

จึงขอชี้แจงเรื่องผลการวิจัยมะหาดเพื่อความกระจ่างแก่คนทั่วไป โดยเริ่มแรก ศาสตราจารย์ เภสัชกร ดร.กิตติศักดิ์ ลิขิตวิทยาวุฒิ จากภาควิชาเภสัชเวทและเภสัชพฤกษศาสตร์ เป็นคนแรกที่ได้ทดสอบฤทธิ์ในหลอดทดลองของสารสกัดจากแก่นมะหาดและสารสำคัญที่มีอยู่ คือ ออกซีเรสเวอราทรอล (oxyresveratrol) ซึ่งพบว่าทั้งสารสกัดหยาบที่เรียกว่า “ปวกหาด” และตัวออกซีเรสเวอราทรอล ต่างก็มีฤทธิ์ที่่ดีมากในการยับยั้งเอนไซม์ไทโรสิเนส ซึ่งเป็นตัวเร่งปฏิกิริยาการสร้างเม็ดสีเมลานิน ตัวการสร้างสีผิวในมนุษย์และสัตว์ให้มีความเข้มมากน้อยต่างกัน ผมและอาจารย์กิตติศักดิ์จึงได้วิจัยต่อตามลำดับขั้น โดยเริ่มยืนยันผลในสัตว์ทดลองคือหนูตะเภาก่อน

ซึ่งพบว่าทำให้สีผิวอ่อนจางลงได้ภายหลังการถูกกระตุ้นด้วยรังสีอัลตราไวโอเลต (UV-B) จึงได้เริ่มขยายผลการทดลอง โดยเริ่มในอาสาสมัครจำนวนไม่กี่คนและขยายมาเป็น 60 คน พบว่าประสิทธิภาพและความปลอดภัยของ ปวกหาดและออกซีเรสเวอราทรอลไม่แตกต่างกัน สาเหตุเพราะในปวกหาดที่ใช้มีความเข้มข้นของ ออกซีเรสเวอราทรอลอยู่มากกว่า 90% โดยเมื่อนำมาเตรียมอยู่ในรูปโลชั่นก็ได้ผลไม่ต่างจากเตรียมในรูปสารละลาย

จากการวิจัยพบว่า การใช้มะหาดเป็นสารช่วยให้สีผิวอ่อนจางลงมีข้อจำกัดอยู่บางประการ เช่น
1. ความคงตัว สารสกัดจากแก่นมะหาดที่ใช้เป็นสารสกัดจากธรรมชาติ จะมีสีเหลืองอ่อน ๆ ซึ่งเมื่อเก็บไว้ไม่เกิน 3 เดือน สีก็จะเข้มขึ้นจนท้ายสุดจะเป็นสีน้ำตาล การใช้สารถนอมหรือพวกแอนตี้ออกซิแดนท์ (antioxidant) เติมลงในสูตรตำรับ จะช่วยชะลอการเปลี่ยนของสีให้ช้าลง แต่ก็ไม่เกิน 6 เดือน นอกจากนี้จากการวิเคราะห์ปริมาณออกซีเรสเวอราทรอลและฤทธิ์ในการต้านเอนไซม์ไทโรสิเนส พบว่าก็จะลดลงตามระยะเวลาด้วย การเก็บในตู้เย็นจะช่วยชะลอการเปลี่ยนสีให้ช้าลง แต่ก็จะยุ่งยากมากขึ้น

2. คุณภาพของสารสกัดปวกหาดมีความหลากหลาย ขึ้นกับแหล่งที่มา อาจทำให้เกิดปัญหาเรื่องของคุณภาพและประสิทธิภาพได้ ในการวิจัยใช้สารสกัดซึ่งทราบปริมาณออกซีเรสเวอราทรอลที่แน่นอน และใช้ลอตเดียวตลอด ทำให้แปรผลได้ แต่การผลิตเชิงพาณิชย์ต้องมีการควบคุมคุณภาพของวัตถุดิบ โดยเฉพาะเปอร์เซ็นต์ของออกซีเรสเวอราทรอลต้องมากกว่า 80% ขึ้นไป ถึงจะมั่นใจได้ว่ามีฤทธิ์ต้านไทโรสิเนส

3. มะหาดเป็นไม้ยืนต้นซึ่งใช้เวลาหลายปีจึงจะโต และต้องโค่นต้นเพื่อเอาแก่นมาใช้ การจะผลิตสารจากแก่นมะหาดอย่างยั่งยืนต้องมีการวางแผนการเพาะปลูกที่ดี ไม่ใช่ตัดมาจากธรรมชาติอย่างเดียว

4. เช่นเดียวกับสารจากธรรมชาติตัวอื่น ๆ ผลจากการใช้แก่นมะหาดจะเกิดขึ้นอย่างช้า ๆ ค่อยเป็นค่อยไปและเปลี่ยนแปลงไม่มาก อย่างดีที่สุดคือช่วยฟื้นฟูสภาพผิวให้กลับมาใกล้เคียงกับสภาพดั้งเดิมตามกรรมพันธุ์ของตน การประเมินผลในงานวิจัยใช้เครื่องมือวัดความเข้มสีผิวที่มีความไวสูง ทำให้ตรวจพบความเปลี่ยนแปลงของสีผิวได้อย่างละเอียดเป็นตัวเลข ทำให้พบความแตกต่าง

ทางสถิติอย่างมีนัยสำคัญ แต่การประเมินผลด้วยสายตาอาจเห็นผลไม่เด่นชัด ขึ้นอยู่กับการตอบสนองต่อการใช้ผลิตภัณฑ์ ระดับความพึงพอใจ ความรู้สึก และความช่างสังเกตของแต่ละบุคคล

เรื่องของสีผิวเป็นเรื่องของกรรมพันธุ์และสิ่งแวดล้อม เรื่องของกรรมพันธุ์นั้น เป็นเรื่องที่ทำอะไรกับมันไม่ได้ ต้องพอใจกับสีผิวของตน การมีสีผิวเข้มถือเป็นเกราะป้องกันจากธรรมชาติที่ให้มา ช่วยให้เรามีภูมิคุ้มกันต่อแสงแดด กระแสเรื่องผิวขาวเป็นเพียงค่านิยมเท่านั้น ซึ่งในวัฒนธรรมที่ต่างกันออกไปก็อาจมีความนิยมที่ตรงข้ามกันก็ได้ เช่น ในประเทศแถบตะวันตกถึงขนาดลงทุนอาบแดดเสี่ยงกับมะเร็งผิวหนังเพื่อให้มีสีผิวเข้มขึ้น ส่วนเรื่องของสิ่งแวดล้อมซึ่งรวมถึงพฤติกรรมของเรานั้น เป็นสิ่งที่เราควบคุมดูแลได้ เช่น การหลีกเลี่ยงการถูกแสงแดด การใช้ผลิต ภัณฑ์กันแดดที่เหมาะสม การดูแลสุขภาพในองค์รวมรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ พักผ่อนและออกกำลังกายให้เพียงพอทำอารมณ์ให้ผ่องใสไม่เครียด ทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร บ้าง อย่าง น้อยเพื่อให้อุ่นใจ ถ้าไม่ลำบากเรื่อง เงินทอง หรือจะปฏิบัติธรรมเพื่อลดความอยากได้อยากมีต่าง ๆ ทำให้จิตใจสงบเพียงเท่านี้ร่างกายเราก็จะมีภูมิคุ้มกันที่ดี ผิวพรรณที่สดชื่นเปล่งปลั่งก็จะมาเองโดยธรรมชาติ

สำหรับผู้ที่อยากฟื้นฟูสภาพผิวของตนให้กลับมาดีขึ้นอย่างน้อยให้ใกล้เคียงกับส่วนที่ไม่ถูกแดด และอยากจะลองใช้ผลิตภัณฑ์ช่วยให้สีผิวอ่อนจางลง จะต้องตระหนักถึงความจริงต่อไปนี้

1. ไม่มีสารใดที่ทำให้ผิวขาวถาวร พอหยุดใช้ ผิวหนังก็จะกลับคืนสู่สภาพสีผิวเดิม สารที่สามารถทำให้ผิวขาวอย่างถาวรได้ แสดงว่าสารนั้นออกฤทธิ์โดยทำอันตรายต่อผิวหนังอย่างรุนแรง เช่น ฆ่าเซลล์สร้างสีผิว ซึ่งจะก่อให้เกิดผลร้ายตามมาอย่างมากมาย ตัวอย่างเช่น สารกลุ่มไฮโดรควิโนน จะทำให้เกิดฝ้าหรือรอยด่างขาวถาวร และก่อให้เกิดอาการแพ้แสงได้ง่าย เป็นต้น ซึ่งสารเหล่านี้ทาง อย. ของเราก็ห้ามใช้ในเครื่องสำอางอยู่แล้ว

2. ผิวที่ขาวขึ้น จะไม่ได้ขาวขึ้นอย่างรวดเร็ว และขาวจัดอย่างที่ต้องการ ดังนั้นการใช้จะต้องทาติดต่อกันนานหลายสัปดาห์ โดยจะค่อย ๆ ขาวขึ้นทีละน้อย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับความไวของการตอบสนองต่อสารทำให้ผิวขาวในผู้ใช้แต่ละคนด้วย

3. การใช้ผลิตภัณฑ์ทำให้ผิวขาว ต้องร่วมกับการป้องกันตนเองให้พ้นจากแสงแดดด้วย รังสีอัลตราไวโอเลตหรือรังสียูวีในแสงแดด เป็นตัวการสำคัญที่กระตุ้นให้เซลล์สร้างเม็ดสีเมลานินให้มากขึ้น ดังนั้น จึงจำเป็นที่จะต้องหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับแสงแดดให้มากที่สุดโดยเฉพาะในช่วง 9 โมงเช้าถึงบ่าย 4 โมง ซึ่งมีความเข้มของรังสียูวีบี ที่เป็นอันตรายต่อผิวหนังอยู่สูง ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้ ก็ควรสวมใส่เสื้อผ้าที่มิดชิด เช่น เสื้อแขนยาว สวมหมวก หรือกางร่ม รวมถึงป้องกันผิวด้วยการทาโลชั่นกันแสงแดด ซึ่งในผลิตภัณฑ์ทำให้ผิวขาวส่วนใหญ่จะใส่สารช่วยกรองรังสียูวีเอาไว้ด้วย เป็นการป้องกันร่วมกับการใช้สารช่วยลดการสร้างสีผิว

4. อย่าหลงเชื่อเป็นเหยื่อของโฆษณาเพียงเพราะความอยากขาว ให้เลือกผลิตภัณฑ์ที่มั่นใจได้ว่าได้แจ้งกับทาง อย. เพราะอย่างน้อยถ้าเกิดปัญหาอะไรขึ้นมาก็สามารถแจ้งกับทาง อย.ได้ถึงที่มาที่ไป ผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรมักมีปัญหาเรื่องความคงตัวเนื่องจากคุณภาพของวัตถุดิบ รวมถึงอาจเกิดการแพ้จากสารอื่น ๆ ที่ผู้ผลิตเติมลงไปในผลิตภัณฑ์ ซึ่งอาจมีทั้งสารที่แจ้งและไม่ได้แจ้งไว้ในฉลาก

จะเห็นได้ว่า การปกป้องผิวให้พ้นจากแสงแดด จะเป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะเป็นธรรมชาติ ปลอดภัยและประหยัดที่สุด ในการรักษาสภาพผิวไม่ให้เข้มขึ้นซึ่งยังช่วยป้องกันไม่ให้ใบหน้าเกิดฝ้า หรืออักเสบจากการถูกแดดเผาอีกด้วย.
ที่มา dailynews.co.th